خبرگزاری تسنیم-گروه امام و رهبری: پس از اضمحلال رژیم پهلوی، نهادهای مختلف در کشور یکی پس از دیگری پا گرفتند؛ اما فرهنگ غلط حاکم بر برخی نهادهای جامعه بهویژه نهادهای مهم و حساسی مانند آموزش و پرورش و دانشگاهها، بهگونهای نبود که بتوان در کوتاه مدت، تغییر و تحولات لازم را در آنها به وجود آورد. از سوی دیگر، تداوم فعالیت نهادهای مذکور مخصوصا دانشگاهها به سیاق سابق هم به صلاح جامعه نبود.
در سالهای آغازین انقلاب اسلامی، گروهکهای گوناگون دانشگاهها را عرصه جولان و تاخت و تاز خود قرار داده و روند تحصیل و تدریس را مختل کرده بودند. این مسئله در کنار مسائل و چالشهای دیگر، ضرورت تغییر بنیادین در برنامهها و شیوههای تدریس و تربیت و اهداف آن را بیش از همیشه برجسته میساخت. در چنین شرایطی به دلیل جو ناپالوده حاکم بر دانشگاهها، مقرر شد که برای مدتی تمام دانشگاههای کشور تعطیل شوند. تا اینکه پس از مدتی به فرمان امام خمینی (ره) ستاد انقلاب فرهنگی به منظور ساماندهی امور فرهنگی مدارس و دانشگاهها تشکیل شد.
همزمان با بازگشایی دانشگاهها، فعالیتهای ستاد انقلاب فرهنگی ادامه یافت و ضرورت توسعه و تعمیق کار این ستاد، ایجاب کرد که در نوزدهم آذر 1363، حضرت امام (ره) رؤسای سه قوه و تعداد دیگری از اندیشمندان فرهنگی کشور را به اعضای آن بیفزایند و بدین ترتیب، ستاد انقلاب فرهنگی با ترکیبی جدید، تحت عنوان شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت خود را آغاز کرد.
اما بازخوانی آرا و منویات مترقی امام خمینی (ره) در باب لزوم تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، آکنده از نکات و آموزههای دقیق بسیاری است که عمق راهبردی افق مترقی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی را در این زمینه آشکار میسازد. در مجال پیشرو به بهانه 19 آذر؛ سالروز تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرمان امام خمینی (ره) به مرور چهار نکته مستخرج از بیانات ایشان در این زمینه میپردازیم:
الف) نیاز مبرم به متخصصان متعهد و اسلامشناسان متخصص
حضرت امام خمینی (ره) در پیام مهم خود خطاب به اعضای ستاد انقلاب فرهنگی، بر نیاز مبرم به متخصصان متعهد و اسلامشناسان متخصص تاکید ورزیده و یکی از کارویژههای مهم شورا را تحقق این مهم عنوان میکنند. در بخشی از متن پیام ایشان خطاب به اعضای شورا که مورخ 19 آذر 1363 منتشر شده، آمده است: «اکنون که با تأییدات خداوند متعال و عنایت و دعای حضرت بقیة الله - روحی لمقدمه الفداء - دانشگاهها و مدارس عالی کشور کار خود را در سطح وسیعی شروع کردهاند و حرکت سازندگی با تمام ابعادش در کشور اسلام رو به گسترش است و مغزهای متعهد و متخصص به فعالیتهای پر ارج خود ادامه میدهند، با اخراج کارشناسان خائن اجنبی و فرار کارشناسان غرب و شرقزده که کشور را وابسته به خارج در تمام ابعاد نموده بودند، نیاز مبرم به متخصصان متعهد و اسلامشناسان متخصص و مغزهای متفکر وطنخواه و نیروهای فعال ماهر و اساتید و مربیان و معلمان معتقد به اسلام و استقلال کشور در تمام کشور محسوس و در علوم دانشگاهی و فرهنگ مترقی محسوستر میباشد و ضرورت توسعه و اصلاح مراکز آموزشی و انقلاب فرهنگی به معنای واقعی هر روز روشنتر میگردد.»
ب) خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین شدن فرهنگ آموزنده اسلامی
بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از پیام مذکور به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر ضرورت خروج از فرهنگ بدآموز غربی و جایگزین شدن آن با فرهنگ آموزنده اسلامی تصریح ورزیده و در اینباره میفرمایند: «...ولی خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین شدن فرهنگ آموزنده اسلامی - ملی و انقلاب فرهنگی در تمام زمینهها در سطح کشور آن چنان محتاج تلاش و کوشش است که برای تحقق آن سالیان دراز باید زحمت کشید و با نفوذ عمیقِ ریشهدار غرب مبارزه کرد.»
یکی از وجوه قابل تاملی که در این فراز از پیام مهم امام خمینی (ره) خطاب به شورای عالی انقلاب فرهنگی به چشم میخورد، تاکید ایشان بر کار و تلاش بلندمدت جهت خروج از فرهنگ بدآموز غربی و جایگزینی آن با فرهنگ آموزنده اسلامی است. بدین معنا حتی اکنون با گذشت قریب به 46 سال از وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی نباید تصور کرد که این مهم به شکل تام و تمام، محقق شده و فرهنگ آموزنده اسلامی در تمام سطوح و ساحات جایگزین فرهنگ بدآموز غربی شده است. چه اینکه از تاکید امام خمینی (ره) هم اینگونه برمیآید که برای تبلور این رسالت ارزشمند باید سالیان طولانی، کوشید و زحمت کشید.
ج) جلوگیری از نفوذ خط انحرافی در دانشگاهها و دبیرستانها
حضرت امام خمینی (ره) در بخش دیگری از پیام حائز اهمیت خود به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، وظیفه مهمی را بر دوش قشر متدین انقلابی مترتب دانسته و تحقق آن را مستلزم مداخله موثر شورا عنوان میکنند. ایشان در این زمینه میفرمایند: «...و ما میدانیم که اگر با دقت ریشهیابی کنیم، آنچه بر ملت ما گذشته و اکنون میگذرد حتی جنگ تحمیلی، سرچشمه از دانشگاه غربزده و متخصصان غیرمتعهد و وابسته گرفته است. معهذا، قشر متدین انقلابی اعم از اساتید متعهد و معلمان وطنخواه اسلامی و دانشجویان انقلابی موظفند با هوشیاری بدون غفلت از این مسئله مهم، به دانشگاهها و مدارس و آنان که هنوز خواب رژیم سابق را میبینند و رویههای فرهنگ شرق را در سر میپرورانند، اجازه ندهند که خارج از دروس موظف خود به صحبتهای انحرافی بپردازند و در صورتی که نصیحت بر آنان اثر نداشت به شورای عالی انقلاب فرهنگی، که شکل گرفته است و انجام وظیفه میکند، اطلاع دهند و باید بدانند با مسامحه در این امر به تدریج در دانشگاهها و دبیرستانها خط انحرافی، نفوذ خواهد کرد و در پیشگاه خداوند متعال مسئول هستند.»
د) الهیسازی دانشگاهها
بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی یک سال پس از تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعضای این شورا را در جماران به حضور پذیرفتند و حول موضوع دانشگاه و انقلاب فرهنگی مطالبی را بیان فرمودند. ازجمله تاکیدات مهم ایشان در این جلسه، ضرورت حرکت دانشگاهها در مسیر اسلام و الهی شدن است. امام خمینی (ره) در این راستا میفرمایند: «...و در انقلاب فرهنگی، آنی که برای شما فایده دارد - یک وقت برای مملکت فایده دارد، یک وقت برای دانشجوها فایده دارد، یک وقت برای شما آقایان - آنی که برای شما فایده دارد این است که انگیزهتان این باشد که این دانشگاه را ببرید طرف اسلام، الهیاش کنید. هر درسی میخواهند بخوانند مانع ندارد، درسهایی که [مفید] است، اسلام با همه [درسها]، الّا بعضی از درسها استثنا کرده، با همه موافق است. اما آنی که برای ماها فایده دارد این است که ما بخواهیم همین اسلامی بودن را الهیاش کنیم، بخواهیم الهی باشد این کار ما، برای خدا کار بکنیم، این برای خودتان فایده دارد، موفق بشوید فایده دارد، موفق هم نشوید فایده دارد.»
ایشان در فراز دیگری از سخنان خود به مناسبت سالگرد تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی خطاب به اعضای این شورا بار دیگر بر اهمیت حرکت دانشگاه در مسیر خدا و معنویت تاکید ورزیده و در این راستا تصریح میسازند: «دانشگاه را باید شما رو به خدا ببرید، رو به معنویت ببرید و همه درسها هم خوانده بشود، همه درسها هم برای خدا خوانده بشود. اگر این را توانستید که شما برای این کار بروید و این کار را بکنید، در کارتان موفقید، چه برسید به مقصدتان، چه نرسید به مقصدتان.»